کشاورزی بخش مهمی از زندگی و معیشت را شامل میشود. با این وجود روشهای آبیاری مدرن و کشاورزی مدرن بر محیطزیست بسیار اثرگذارند و گاهی اثرات منفی دارد. در این مطلب در مورد کشاورزی مدرن و تاثیرش بر محیطزیست صحبت کردهایم.
کشاورزی مدرن رویکردی رو به تکامل برای نوآوریهای کشاورزی و روشهای زراعت است که به کشاورزان کمک میکند کارایی خود را افزایش دهند و تعداد منابع طبیعی مورد استفاده مثل آب، خاک و انرژی لازم برای تامین غذا، سوخت و فیبر جهان را کاهش دهند و محدود کنند. کشاورزی تجاری، کشاورزی فشرده، کشاورزی ارگانیک و کشاورزی پایدار از نامهای دیگر کشاورزی مدرن هستند.
همانگونه که میدانیم کشاورزی مدرن غذا را برایمان در دسترس و مقرون به صرفه میکند، تولید غذا را افزایش میدهد، سلامت غذا را تضمین میکند، پایداری را افزایش میهد و همچنین سوختهای فسیلی بیشتری تولید میکند. اما در عین حال باعث مشکلات محیطزیستی میشود زیرا بر پایهی روشهایی است که در آن از دانههای هیبریدی انواع پر محصول استفاده میشود و میزان آب آبیاری، کودها و آفتکشها در این نوع کشاورزی فراوان است. اثرات زیست محیطی کشاورزی مدرن در زیر آمده است:
لایهی رویی خاک حاصلخیز به علت آبیاری بیش از حد حذف میشود. این امر باعث میشود خاک غنی مغذی از بین برود و بهرهوری را با مشکل مواجه میکند. همچنین باعث ایجاد گرمایش زمین میشود چون گل و لای تودههای آبی باعث آزاد شدن کربن خاک از ذرات آلی میشود.
آبهای زیرزمینی یکی از مهمترین منابع برای آبیاری هستند. کودهای نیتروژندار از زمینهای کشاورزی به خاک وارد میشوند و در نهایت آبهای زیرزمینی را آلوده میکنند. هنگامی که میزان نیترات آبهای زیرزمینی از ۲۵ میلیگرم در لیتر بیشتر شود خطری جدی برای سلامت انسانها و به خصوص نوزادان است.
شوری خاک یکی از دلایل بهرهوری پایین است وتنها علت آن مدریت نادرست زهکشی زمین کشاورزی است. در این شرایط ریشههای گیاهان هوای کافی برای تنفس در اختیار ندارند که منجر به محصول کم و مقاومت مکانیکی پایین میشود.
این امر به اضافه کردن مواد مصنوعی یا غیرمصنوعی مانند نیترات یا فسفات به وسیلهی کودها یا فاضلاب به سیستم آب شیرین اشاره دارد. این عمل منجر به افزایش بهرهوری اولیهی تودهی آب یا شکوفایی فیتوپلانکتون میشود.
استفادهی بیش از حد از کودهایی که حاوی نیتروژن و فسفر هستند باعث تغذیهی بیش از حد دریاچهها یا تودههای آبی میشود که منجر به پدیدهی اوتریفیکاسیون میشود.
آفتکشهای بسیاری برای از بین بردن آفات و افزایش تولیدات محصول زراعی استفاده میشود. در قدیم از آرسنیک، سولفور، سرب و جیوه برای نابودی آفات استفاده میشد. برای مثال از آفتکشهای حاوی دی کلرو دی فنیل تری کلرواتان (DDT) استفاده شد اما متاسفانه آفات مفید را هم مورد حمله قرار میداد. از همه مهمتر بسیاری از آفتکشها زیست تخریبپذیر نیستند و به زنجیرههای غذایی که برای انسان مضر هستند در ارتباطند.
اهمیت نسبی کشاورزی به طور پیوسته با آغاز صنعتی شدن کاهش یافته است و در سال ۲۰۰۶- برای اولین بار در تاریخ –بخش خدمات کشاورزی در جهان به عنوان بخشی اقتصادی که بیشترین افراد را در جهان استخدام میکند، پیشی گرفت اما فراموش نکنیم که اگر برای زنده ماندن به غذا نیاز داریم، پس به کشاورزی نیز نیازمندیم.
منبع: